Wat doet Zwitsalzeep me sterk aan vroeger denken. Met mijn zusje in de teil, in de badkamer van een rijtjeshuis in Elburg, werd het snel een spetter- en spatfestijn. Overal zeepvlokken! En daarna mochten we, met onze natte haartjes en gehuld in een kleine, warme badjas, samen op de bank naar Top Pop kijken. De heerlijk riekende Zwitsalzeep werd toen nog in Apeldoorn gemaakt. En dat is eigenlijk best een aardig verhaal. Met een fijn luchtje…
Bruisend
Op een steenworp afstand van de binnenstad van Apeldoorn én van ons vakantiehuis vind je een bijzondere industriële locatie: Zwitsal Apeldoorn. Sfeervol en bruisend. Anders dan anders. Met gave evenementen, festivals en brocantemarkten. Je vindt er kleine ondernemingen, zoals bijvoorbeeld FIK, een kaarsenmakerij. En Puur Smaak. Heerlijke limoncello, die laatst internationaal is bekroond. Maar ook een grote kringloopwinkel en een escaperoom. Bij SOAP kun je op het stadstrand zitten met iets lekkers in de hand. Proeflokaal De Vlijt is ook een aanrader. Je kunt er uitstekend borrelen!
Zwitserse zalf
Maar eerst maar eens terug naar vroeger. Toen het op dit terrein nog naar zeep rook. Zwitsalzeep! Wist je dat Zwitsal al sinds 1928 bestaat? Wij niet. Begin 1900 ging de Nederlandse apothekersleerling Cor Jansen stage lopen in Zwitserland. Tijdens zijn opleiding kreeg Cor een zalfje, waar -naar hij zelf mocht ervaren - een heilzame werking vanuit ging. Hij kreeg het recept mee van zijn leermeester en keerde daarmee in 1919 terug naar zijn geboorteplaats Apeldoorn. Hij startte in 1920 aan de Floralaan in Apeldoorn zijn kleine farmaceutische fabriek. Erg goed liep het niet en dus hij besloot de Zwitserse zalf te gaan produceren.
Kuifje van Mieke
Al snel bleek dat deze balsem vooral voor baby’s werd gebruikt. Ondernemer Cor besloot zijn assortiment uit te breiden met babyproducten zoals olie, zeep en poeder. Hij wijzigde de naam van het product. Van ‘Zwitserse Balsem’ naar ‘Zwitsal’. Ook het logo werd aangepast. Zijn eigen, elf maanden oude, dochtertje Mieke sierde vanaf dat jaar elke poederbus. Met het nu zo bekende kuifje.
Zwitsal
Zwitsal groeide en dus kocht Cor een stuk grond van betonfabrikant Peetom tussen het Kanaal en de Vlijtseweg. De ligging was gunstig voor de losschepen. De nieuwe fabriek opende in april 1952, ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van Cor. Vanaf de start van de fabriek, tot aan 1964, was Chris ten Tuynte de huisarchitect van het terrein. Alle gebouwen heeft hij ontworpen. In 1964 trad Cor terug, het jaar daarop werd de onderneming onderdeel van AKZO. In 1970 werkten er 400 personen.
Zwitsalzeep ging van Apeldoorn naar Polen
Zwitsal was oorspronkelijk wit en kreeg pas in 1974 de kenmerkende gele kleur. In 1974 werd het logo gemoderniseerd, maar het kuifje van Mieke werd behouden. Het bedrijf maakte een stormachtige groei door en Zwitsal werd Nederlands grootste en bekendste babymerk. In 2011 sloot de fabriek in Apeldoorn, de productie werd verplaatst naar Polen.
Inspirerende plek
En vandaag de dag herbergt het Zwitsalterrein dus een verscheidenheid aan bedrijven, ateliers, kunstenaars en horeca. Het is een inspirerende plek voor zowel lokale creatievelingen als bezoekers. Wij zijn er met enige regelmaat te vinden. Dan maken we een rondje in de kringloopwinkel en bezoeken we een markt. Of we slenteren gewoon langs de fraaie gebouwen om dan vervolgens bij het proeflokaal te eindigen…
